توسعـه پايـدار
می دانم که وجود تعریف و توضیح درباره توسعه پایدار در وبلاگی که این عنوان را برای خود برگزیده ضروری است. بنابراین با پوزش از تاخیری که تا کنون دراین زمینه داشته ام و برای جبران این کاستی،در این نوشتار به این موضوع می پردازم. یادآور می شوم که این نوشته ای نیمه تخصصی با هدف اطلاع رسانی به علاقه مندان به مقوله توسعه پایدار و بازدیدکنندگان این وبلاگ است و نه بیشتر. علاقه مندان به موضوع،برای آگاهی بیشتر و دقیق تر درباره ترمینولوژی توسعه پایدار باید به کتابهای تخصصی در این زمینه مراجعه کنند.
توسعه پایدار کی،چرا و چگونه مطرح شد؟ قسمت اول این نوشته به این پرسشها پاسخ می دهد.
تاريخچه توسعه پایدار
عوارض متعدد و دامنه دار رشد جمعيت و توسعه نامتوازن و شتابانی كه در یک قرن اخير و بويژه پس از جنگ جهانی دوم روی داد موجب نگرانی انديشمندان،دولتمردان و سازمانهای بين المللی شد. در سال ۱۹۶۸ هيات اعزامی از سوئد به سازمان ملل متحد، توجه جامعه بين الملل را به بحران رو به رشد ايجاد شده در محيط زيست جلب كرد و باعث شد تا پس از چهار سال زمينه سازی،اولين كنفرانس سازمان ملل متحد درباره محيط زيست انسانی در سال ۱۹۷۲ در استكهلم برگزار شود.
دستاورد كنفرانس استكهلم،تصويب " بيانيه محيط زيست انسانی" است كه اولين بيانيه مشترك ۱۱۳ كشور درباره محيط زيست انسانی است و خط مشی رفتار زيست محيطی افراد و دولتها را تعيين می كند. دستاورد ديگر اين كنفرانس يك "برنامه كار" وسيع برای جامعه بين الملل به منظور انجام اقدامات فوری زيست محيطی بود.
در دسامبر سال۱۹۸۳ سازمان ملل متحد،با صدورقطعنامه ای كميسيون جهانی محيط زيست و توسعه را به رياست خانم برانتلند،نخست وزير وقت نروژ،تشكيل داد.گزارش اين كميسيون در سال ۱۹۸۷ منتشر شد و حاوی نگرانی های جامعه جهانی از ازدياد شتابان جمعيت، تخريب و تهی شدن سريع منابع،افزايش فقر و به هم خوردن چرخه های طبيعی كره زمين بود. در گزارش ياد شده خانم برانتلند تعريف خود از توسعه پايدار را ارايه كرد. این تعریف بعدها مبنای بسیاری از نوشته ها،پژوهشها و سیاستها در زمینه توسعه پایدار قرار گرفت.
خط فكری موجود درگزارش برانتلند در نهايت منجر به تشكيل اولين كنفرانس جهانی محيط زيست و توسعه سازمان ملل متحد گردید که در سال ۱۹۹۲ در شهر ريودوژانيرو برگزار شد.اين كنفرانس با نام "كنفرانس ريو" يا " اجلاس زمين" هم شناخته می شود. دستاورد مهم اين كنفرانس " دستور كار ۲۱" بود كه پس از مذاكرات نمايندگان ۱۷۲ كشور مستقل شركت كننده به تصويب رسيد.اين دستور كار، راهكارهای توسعه پايدار در زمينه های مختلف را در ۴۰ فصل ارايه می دهد.
۱۰ سال پس از كنفرانس ريو از ۲۶ آگوست تا ۴ سپتامبر ۲۰۰۲ برابر با 4 تا ۱۳ شهريور ۱۳۸۱ دومين گردهمايی بزرگ جهانی با عنوان" اجلاس جهانی توسعه پايدار" در ژوهانسبورگ، پايتخت آفريقای جنوبی برگزار شد.
اجلاس جهانی توسعه پايدار موسوم به اجلاس سران، بزرگترين گردهمايی در ارتباط با محيط زيست بود. ۲۱۳۴۰ نفر شركت كننده ازجمله ۱۰۳ نفر از روسای ۱۰۹كشورهای جهان،يكی از بزرگترين و مهمترين اجلاسهای دهه اخير را تشكيل دادند. نمايندگان سازمانهای دولتی و غيردولتی،بخشهای خصوصی و رهبران بازرگانی، نمايندگان جامعه مدنی و گروهی از انجمنها و جوامع علمی و دانشگاهی گرد هم آمدند تا اصول توسعه پايدار را ترويج كنند.
هدف اصلی اين اجلاس كه در سه سطح سران،وزرا وكارشناسان تشكيل شد،بازبينی تعهدات كشورهای جهان در اجلاس زمين بود. تاكيد اصلی اين كنفرانس بر ۵ موضوع آب ، انرژی ، بهداشت ، كشاورزی و تنوع زيستی بود. در پايان اين اجلاس نيز بيانيه کاری در۱۰ فصل و بيانيه سياسی در ۳۷ بند صادر شد. برنامه کاری اجلاس به مدت حداقل يك دهه برای كليه كشورها لازم الاجراست.
می دانم که وجود تعریف و توضیح درباره توسعه پایدار در وبلاگی که این عنوان را برای خود برگزیده ضروری است. بنابراین با پوزش از تاخیری که تا کنون دراین زمینه داشته ام و برای جبران این کاستی،در این نوشتار به این موضوع می پردازم. یادآور می شوم که این نوشته ای نیمه تخصصی با هدف اطلاع رسانی به علاقه مندان به مقوله توسعه پایدار و بازدیدکنندگان این وبلاگ است و نه بیشتر. علاقه مندان به موضوع،برای آگاهی بیشتر و دقیق تر درباره ترمینولوژی توسعه پایدار باید به کتابهای تخصصی در این زمینه مراجعه کنند.
توسعه پایدار کی،چرا و چگونه مطرح شد؟ قسمت اول این نوشته به این پرسشها پاسخ می دهد.
تاريخچه توسعه پایدار
عوارض متعدد و دامنه دار رشد جمعيت و توسعه نامتوازن و شتابانی كه در یک قرن اخير و بويژه پس از جنگ جهانی دوم روی داد موجب نگرانی انديشمندان،دولتمردان و سازمانهای بين المللی شد. در سال ۱۹۶۸ هيات اعزامی از سوئد به سازمان ملل متحد، توجه جامعه بين الملل را به بحران رو به رشد ايجاد شده در محيط زيست جلب كرد و باعث شد تا پس از چهار سال زمينه سازی،اولين كنفرانس سازمان ملل متحد درباره محيط زيست انسانی در سال ۱۹۷۲ در استكهلم برگزار شود.
دستاورد كنفرانس استكهلم،تصويب " بيانيه محيط زيست انسانی" است كه اولين بيانيه مشترك ۱۱۳ كشور درباره محيط زيست انسانی است و خط مشی رفتار زيست محيطی افراد و دولتها را تعيين می كند. دستاورد ديگر اين كنفرانس يك "برنامه كار" وسيع برای جامعه بين الملل به منظور انجام اقدامات فوری زيست محيطی بود.
در دسامبر سال۱۹۸۳ سازمان ملل متحد،با صدورقطعنامه ای كميسيون جهانی محيط زيست و توسعه را به رياست خانم برانتلند،نخست وزير وقت نروژ،تشكيل داد.گزارش اين كميسيون در سال ۱۹۸۷ منتشر شد و حاوی نگرانی های جامعه جهانی از ازدياد شتابان جمعيت، تخريب و تهی شدن سريع منابع،افزايش فقر و به هم خوردن چرخه های طبيعی كره زمين بود. در گزارش ياد شده خانم برانتلند تعريف خود از توسعه پايدار را ارايه كرد. این تعریف بعدها مبنای بسیاری از نوشته ها،پژوهشها و سیاستها در زمینه توسعه پایدار قرار گرفت.
خط فكری موجود درگزارش برانتلند در نهايت منجر به تشكيل اولين كنفرانس جهانی محيط زيست و توسعه سازمان ملل متحد گردید که در سال ۱۹۹۲ در شهر ريودوژانيرو برگزار شد.اين كنفرانس با نام "كنفرانس ريو" يا " اجلاس زمين" هم شناخته می شود. دستاورد مهم اين كنفرانس " دستور كار ۲۱" بود كه پس از مذاكرات نمايندگان ۱۷۲ كشور مستقل شركت كننده به تصويب رسيد.اين دستور كار، راهكارهای توسعه پايدار در زمينه های مختلف را در ۴۰ فصل ارايه می دهد.
۱۰ سال پس از كنفرانس ريو از ۲۶ آگوست تا ۴ سپتامبر ۲۰۰۲ برابر با 4 تا ۱۳ شهريور ۱۳۸۱ دومين گردهمايی بزرگ جهانی با عنوان" اجلاس جهانی توسعه پايدار" در ژوهانسبورگ، پايتخت آفريقای جنوبی برگزار شد.
اجلاس جهانی توسعه پايدار موسوم به اجلاس سران، بزرگترين گردهمايی در ارتباط با محيط زيست بود. ۲۱۳۴۰ نفر شركت كننده ازجمله ۱۰۳ نفر از روسای ۱۰۹كشورهای جهان،يكی از بزرگترين و مهمترين اجلاسهای دهه اخير را تشكيل دادند. نمايندگان سازمانهای دولتی و غيردولتی،بخشهای خصوصی و رهبران بازرگانی، نمايندگان جامعه مدنی و گروهی از انجمنها و جوامع علمی و دانشگاهی گرد هم آمدند تا اصول توسعه پايدار را ترويج كنند.
هدف اصلی اين اجلاس كه در سه سطح سران،وزرا وكارشناسان تشكيل شد،بازبينی تعهدات كشورهای جهان در اجلاس زمين بود. تاكيد اصلی اين كنفرانس بر ۵ موضوع آب ، انرژی ، بهداشت ، كشاورزی و تنوع زيستی بود. در پايان اين اجلاس نيز بيانيه کاری در۱۰ فصل و بيانيه سياسی در ۳۷ بند صادر شد. برنامه کاری اجلاس به مدت حداقل يك دهه برای كليه كشورها لازم الاجراست.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر