شمشیر فروافتاد

احتیاط دولت ژاپن در اعلام میزان تشعشعات اتمی پس از فاجعه نیروگاه هسته ای فوکوشیما هیچ کمکی به دولت این کشور نکرد.بروز حادثه در چهار راکتور این نیروگاه، تشعشعات را تاحد فاجعه آمیزی افزایش داد تا جایی که وجود آلودگی رادیواکتیو ابتدا در اسفناج و بعد در شیر تولید شده در نزدیکی نیروگاه فوکوشیما،و سرانجام در آب آشامیدنی شهر توکیو و پنج منطقه دیگرتایید شد. میزان آلودگی در شیر و اسفناج بیش از حد مجاز و در آب آشامیدنی کمتر از حد مجاز اعلام شده است. شیر و اسفناج آلوده به نقاط دیگر ژاپن هم ارسال شده اند.

این میزان آلودگی در آب و مواد غذایی درحالی است که باد به فرشته نجات ژاپن تبدیل شد و آلاینده ها را به سمت اقیانوس برد و از افزایش شدت آلودگی و گسترش سطح آن جلوگیری کرد.اما روی دیگر سکه، آلودگی بالای آب اقیانوس است. در محیط زیست "دور" واژه معناداری نیست. میزان ید 131 آب اقیانوس از حد مجاز فراتر رفته ومیزان سزیم134 به بیست و چهار برابر و سزیم137به شانزده برابر حد مجاز رسیده است. طبق اصل بزرگنمایی اکولوژیکی(تجمع زیستی) این آلاینده ها در بدن موجودات زنده،بویژه آبزیان که غذای اصلی مردم ژاپن محسوب می شوند ذخیره شده و سرانجام به بدن انسانها خواهند رسید. بعلاوه،گفته شده درصورت تغییر جهت باد،تخلیه شهر 35میلیونی توکیو هم دوراز تصور نخواهد بود.

اینها همه مربوط به مشکل چهار راکتور است و مسئولان می کوشند از وقوع حادثه احتمالی در دو راکتور دیگر جلوگیری کنند.

شمشیر داموکلس فروافتاده است. مشهور است که داموکلس یکی از درباریان دیونیزوس -از پادشاهان سیراکوز- به موقعیت او رشک می برده و او را خوشبخت ترین فرد می دانسته است.این سخن به گوش پادشاه می رسد و او را به کاخ دعوت می کند و ضمن پذیرایی مفصل از او می خواهد تا بر تخت جلوس کند. در اواخر ضیافت داموکلس متوجه می شود که شمشیری بزرگ با مویی از دم اسب بالای سر او آویزان است.وحشتزده از پادشاه دلیل آن را می پرسد و شاه می گوید این نمادی است برای یادآوری خطری که هرلحظه متوجه موقعیت پرقدرت و ثروت اوست.

نیروگاههای هسته ای اگرچه تاکنون برق زیادی برای کشورهای صنعتی تولید کرده اند،اما درحقیقت همان شمشیر تیزی هستند که بالای سر انسان و محیط زیستش آویخته شده اند. تعداد کسانی که درباره خطرات استفاده از این فناوری هشدار داده اند کم نیست. درحقیقت تعداد این افراد آنقدر زیاد بوده که باعث به راه افتادن جنبشهای ضد هسته ای گسترده و نیرومندی ازدهه 1970 در اروپا و آمریکا شده است. خیلی پیشتر کسانی درمورد شمشیر داموکلس هشدار داده بودند. این هشدارها اگرچه جلوی افزایش سریع این نیروگاهها را گرفت ولی دربرچیدن نیروگاههای هسته ای چندان موفق نبود.

نیروگاه هسته ای فوکوشیما تنها یکی20 نیروگاه هسته ای ژاپن است و ژاپن کشوری است که سرنوشت آن با سوانح طبیعی گره خورده است. حالا حتی اگر ژاپن این حادثه را هم بخوبی پشت سر بگذارد،مردمش باید دردغدغه دایمی زندگی کنند. ژاپن کشوری است با منابع محدود و جمعیت بالا،غول صنعتی است، نیاز به انرژی فراوان دارد ومنابع نفت و گاز هم ندارد.پس شاید به استفاده اش از انرژی هسته ای نتوان زیاد خرده گرفت،اما حالا خود ژاپنی ها با این سوال جدی مواجه هستند که آیا ارزشش را داشته است یا نه؟آیا حادثه چرنوبیل هشداری کافی نبوده؟ و آیا لازم است که برای برخورداری از این انرژی درآینده بهای بیشتری بپردازند؟

این پرسش برای کشورهای دارای منابع فراوان نفت و گاز و برخوردار از انرژی فراوان خورشید و باد بسیار جدیتر مطرح است و برای کشوری که نزدیک به یک دهه است همه منابع خود را درجهت ایجاد یک نیروگاه هسته ای به کار گرفته است،به مراتب جدیتر.

آیه 208 سوره شعرا را به یاد داشته باشیم : "ما هیچ شهری را هلاک نکردیم مگر اینکه هشداردهنده ای داشت."