باز هم درباره سه اثر
در معرفی سه اثر برای شما دو کتاب و یک فیلم را معرفی کردم و در اینجا می خواهم دوباره اصرار کنم که اگر تاحالا این کار را نکرده اید،حتما کتابها را بخوانید و فیلم را ببینید."زیستن در محیط زیست" را بخوانید تا با دانش اکولوژی آشنا شوید و بنیادی ترین اصول و موضوعات زیست محیطی را بیاموزید و بتوانید ارتباط بسیاری از مسایل را با محیط زیست ببیند و تحلیل کنید. این کتاب نوشته جی تی میلر و ترجمه دکتر مجید مخدوم است که به زبانی ساده و شیوا و با سبکی جذاب نوشته شده و باوجود آن که یک کتاب مرجع در رشته محیط زیست است ولی تقریبا برای همه علاقه مندان قابل فهم است .این کتاب بارها تجدید چاپ شده و از آن کتابهایی است که گذشت زمان نتوانسته از ارزش آن بکاهد. پس از خواندن این کتاب، فیلم "حقیقت ناگوار" ساخته ال گور را ببینید تا با بزرگترین مشکل زیست محیطی قرن حاضر و ابعاد آن آشنا شوید. در این فیلم در اطلاعات مفید و مهم مرتبط با گرم شدن زمین که یک متخصص و سیاستمدار آمریکایی- ال گور- به آن دسترسی داشته شریک خواهید شد؛ و سرانجام کتاب" طرح امید(پلنB2 )آینده و محیط زیست "را بخوانید تا یک دید جهانی و به روز درباره مشکلات زیست محیطی جهان پیدا کنید و ببینید ما ساکنان کره زمین در چه وضعیتی هستیم و به کجا می رویم. این کتاب توسط دکتر لستر براون نوشته شده و دکتر حمید طراوتی آن را ترجمه کرده است. اگر تاکنون دید خاصی نسبت به محیط زیست نداشته اید،پس از خواندن و دیدن این سه اثر حتما رابطه شما با محیط زیست تغییرخواهد کرد. خوشبختانه این روزها کتابهای خوب و زیادی درباره موضوعات زیست محیطی در بازار هست ولی برای آنها که وقت یا حوصله مطالعه زیاد را ندارند، این سه اثر بسیار سودمند خواهد بود.

معرفی یک سایت هواشناسی
سایتهای هواشناسی زیادی در اینترنت وجود دارد ولی پیداکردن یک سایت با مجموعه اطلاعات کامل و پیش بینی های کم خطا زیاد آسان نیست. به همین دلیل در اینجا سایت زیر را به شما معرفی کنم که تا کنون از پیش بینی ها ی آن راضی بوده ام. www.wunderground.com

قدردانی
دلم می خواهد در اینجا از دکتر حمید طراوتی تشکر کنم. تا کنون کتابهای زیادی توسط دکتر لستر براون نوشته و توسط موسسه ورلدواچ و بعدها موسسه ارث پالیسی منتشرشده که هریک دریچه ای از آگاهی زیست محیطی را به سوی مردم جهان گشوده است. تقریبا از همان اوایل انتشار این کتابها در ایران از خوانندگان آن بوده ام و نکات زیادی از آنها آموخته ام. من این فرصت را مدیون دکتر طراوتی هستم. کسی که علی رغم حرفه اش که پزشکی است،در زمینه توسعه پایدار و محیط زیست فعالیت زیادی کرده است و شاید بهترین خدمتش به محیط زیست ترجمه همین کتابها به فارسی باشد. جالب آن که در کنفرانس ریو هم با هزینه شخصی شرکت کرده است،یعنی در زمانی که بحث توسعه پایدار تازه در جهان مطرح شد. نمی خواهم شرح حال او را دراینجا بیاورم و البته اطلاع کافی برای انجام این کار را هم ندارم.هدفم بیشتر قدردانی است از کوششهای او در نشر و ترویج آگاهیهای زیست محیطی در جامعه. برای او و همه کسانی که درافزایش آگاهیهای زیست محیطی جامعه می کوشند،آرزوی سلامتی و موفقیت دارم.

گزارشی از همایش ناگفته های سدسازی

همانطور که گفته بودم،همایش "ناگفته های سدسازی" روز چهارشنبه 29اردیبهشت ماه در دانشگاه صنعتی اصفهان برگزار شد.سخنرانان این همایش عبارت بودند از:دکتر مهدی بصیری،دکتر حسین مرادی،مهندس فاطمه ظفرنژاد،مهندس سعید سعادت نیا،مهندس محمود سلطانی،دکتر آهنگ کوثر،مهندس اسفندیار امینی،مهندس عباس محمدی و دکتر احمد خاتون آبادی.علاوه بر افراد نامبرده چند نفر از شرکت کنندگان در بخش میزگرد همایش،نظرات خود را بیان کردند.

بررسی جوانب مختلف موضوع در سخنرانیها،تنوع تخصص و تجارب سخنرانان،استقبال وسیع از همایش،شرکت افراد از بخشهای مختلف دولتی،غیردولتی و دانشگاهی و همچنین حضور تعداد قابل توجهی از فعالان از تهران از نقاط قوتی بود که کیفیت همایش را در سطح بالایی قرارداده بود وباعث شد تا شرکت کنندگان با رضایت همایش را ترک کنند.

به نظر من،حالا دیگر بسیاری از ناگفته های سدسازی گفته شده و از این پس بستر برای رشد تصاعدی و همه گیر شدن بحثهای مربوطه فراهم خواهد بود.اکنون فعالان محیط زیست باید برای ارتقای کمی و کیفی ادبیات و گفتمان ضد سد سازی و سازماندهی تلاشهای شان بکوشند.

در حدیث دیگران

اواخرسال 1387 یک گروه آلمانی به اصفهان آمده بودند و مهمان شهرداری بودند. میزبان از آنها نظرشان درباره اصفهان را پرسیده بود و خواسته بود سه مورد از بهترین و سه مورد از بدترین چیزهایی که دیده اند را بگویند. بهترین چیزها همان موارد تکراری شهر تاریخی و زیبا و... بود و بدترین موارد ترافیک،آلودگی هوا،و شلوغی و ازدحام در شهر. آنها واقعا از ترافیک و وضع رانندگی و شلوغی اصفهان وحشت کرده بودند و آلودگی هوا هم برایشان کاملا قابل احساس وآزاردهنده بود. حسی که آنها درخیابانهای شهراصفهان داشتند احساس ناامنی بود.

بازیافت کاغذ

تصویر زیربخشی از صفحه اول یک کتاب است که درآمریکا و کانادا چاپ شده و کاغذ آن 100% بازیافتی است.تعداد اینگونه کتابها در جهان رو به افزایش است و گواهی است بر آن که کارهای کوچک ولی مسئولانه ما تا چه اندازه می تواند تاثیرگذار باشد.

همایش "ناگفته های سدسازی" روز چهارشنبه 29اردیبهشت از ساعت 8:30 تا 16 در دانشگاه صنعتی اصفهان برگزار خواهد شد.

تعريف

توسعه پایدار چیست و چه ویژگیهایی دارد؟ توسعه پایدار در گزارش برانتلند اینگونه تعریف شده است: "توسعه پایدار توسعه ای است كه نیازهای نسل فعلی را بدون به مخاطره افكندن توانایی نسلهای آینده در برآوردن نیازهایشان، برآورده سازد."
این تعریفی ساده ولی کامل از توسعه پایدار است که اصول مهمی از آن استنباط می شود و این اصول می توانند مبنای بسط و عملیاتی کردن آن قرار گیرند.
متخصصان، توسعه پایدار را توسعه ای می دانند كه دارای سه بعد اقتصادی، اجتماعی و اكولوژیكی بوده و همه این جنبه ها را با هم لحاظ می كند. آنها معتفدند كه غفلت از هر یك از این جنبه ها منجر به ناپایداری توسعه شده و آسیبهای جبران ناپذیری را به جامعه تحمیل می كند.

توسعه پایدار به مثلثی تشبیه شده است كه دارای سه رأس(اقتصادی،اجتماعی و اكولوژیكی) است و بدون هر یك از این سه، مثلثی وجود نخواهد داشت.

بنابراین پرهیز از نگرشهای بخشی و مقطعی در توسعه و لحاظ کردن همه جنبه ها باهم و در کنار هم،یکی از الزامات دستیابی به توسعه پایدار است. در زمینه دستیابی به توسعه پایدار دو نکته شایان گفتن است.
اول آن که بنا به گفته متخصصان،توسعه پایدار نه یک مقصد که یک مسیر است. دلیلی که در این زمینه به ذهن من می رسد - و آن را با احتیاط بیان می کنم- وجود اصل نسبیت در پایداری از یکسو و دینامیک بودن خود توسعه و نیز رابطه بین سه مولفه پیش گفته از سوی دیگر است.
و نکته دیگر آن که، متخصصان برای تبدیل توسعه پایدار از یک مفهوم کیفی به واقعیتی کمی و سنجش پذیر، شاخصهایی را پیشنهاد کرده اند که تعداد و نوع آنها در کشورهای مختلف متفاوت است.
در ایران نیز حدود ده سال پیش پروژه ای در این زمینه در دانشگاه تهران تعریف شده بود که از نتیجه نهایی آن اطلاعی ندارم.
تلاش برای ارایه الگوهایی از توسعه پایدار در زمینه های مختلف(از جمله صنعت،كشاورزی،توسعه روستایی، طراحی شهری، مدیریت شهری و خدمات) یکی دیگر از روشهای ترویج توسعه پایدار و دستیابی به آن است که تا کنون در بعضی از نقاط جهان انجام گرفته است.
امروزه پایداری توسعه نه یک انتخاب که یک ضرورت است.ضرورتی که بدون آن توسعه کنونی متزلزل و چشم انداز آینده تاریک خواهد بود.

توسعـه پايـدار

می دانم که وجود تعریف و توضیح درباره توسعه پایدار در وبلاگی که این عنوان را برای خود برگزیده ضروری است. بنابراین با پوزش از تاخیری که تا کنون دراین زمینه داشته ام و برای جبران این کاستی،در این نوشتار به این موضوع می پردازم. یادآور می شوم که این نوشته ای نیمه تخصصی با هدف اطلاع رسانی به علاقه مندان به مقوله توسعه پایدار و بازدیدکنندگان این وبلاگ است و نه بیشتر. علاقه مندان به موضوع،برای آگاهی بیشتر و دقیق تر درباره ترمینولوژی توسعه پایدار باید به کتابهای تخصصی در این زمینه مراجعه کنند.
توسعه پایدار کی،چرا و چگونه مطرح شد؟ قسمت اول این نوشته به این پرسشها پاسخ می دهد.

تاريخچه توسعه پایدار
عوارض متعدد و دامنه دار رشد جمعيت و توسعه نامتوازن و شتابانی كه در یک قرن اخير و بويژه پس از جنگ جهانی دوم روی داد موجب نگرانی انديشمندان،دولتمردان و سازمانهای بين المللی شد. در سال ۱۹۶۸ هيات اعزامی از سوئد به سازمان ملل متحد، توجه جامعه بين الملل را به بحران رو به رشد ايجاد شده در محيط زيست جلب كرد و باعث شد تا پس از چهار سال زمينه سازی،اولين كنفرانس سازمان ملل متحد درباره محيط زيست انسانی در سال ۱۹۷۲ در استكهلم برگزار شود.
دستاورد كنفرانس استكهلم،تصويب " بيانيه محيط زيست انسانی" است كه اولين بيانيه مشترك ۱۱۳ كشور درباره محيط زيست انسانی است و خط مشی رفتار زيست محيطی افراد و دولتها را تعيين می كند. دستاورد ديگر اين كنفرانس يك "برنامه كار" وسيع برای جامعه بين الملل به منظور انجام اقدامات فوری زيست محيطی بود.
در دسامبر سال۱۹۸۳ سازمان ملل متحد،با صدورقطعنامه ای كميسيون جهانی محيط زيست و توسعه را به رياست خانم برانتلند،نخست وزير وقت نروژ،تشكيل داد.گزارش اين كميسيون در سال ۱۹۸۷ منتشر شد و حاوی نگرانی های جامعه جهانی از ازدياد شتابان جمعيت، تخريب و تهی شدن سريع منابع،افزايش فقر و به هم خوردن چرخه های طبيعی كره زمين بود. در گزارش ياد شده خانم برانتلند تعريف خود از توسعه پايدار را ارايه كرد. این تعریف بعدها مبنای بسیاری از نوشته ها،پژوهشها و سیاستها در زمینه توسعه پایدار قرار گرفت.
خط فكری موجود درگزارش برانتلند در نهايت منجر به تشكيل اولين كنفرانس جهانی محيط زيست و توسعه سازمان ملل متحد گردید که در سال ۱۹۹۲ در شهر ريودوژانيرو برگزار شد.اين كنفرانس با نام "كنفرانس ريو" يا " اجلاس زمين" هم شناخته می شود. دستاورد مهم اين كنفرانس " دستور كار ۲۱" بود كه پس از مذاكرات نمايندگان ۱۷۲ كشور مستقل شركت كننده به تصويب رسيد.اين دستور كار، راهكارهای توسعه پايدار در زمينه های مختلف را در ۴۰ فصل ارايه می دهد.
۱۰ سال پس از كنفرانس ريو از ۲۶ آگوست تا ۴ سپتامبر ۲۰۰۲ برابر با 4 تا ۱۳ شهريور ۱۳۸۱ دومين گردهمايی بزرگ جهانی با عنوان" اجلاس جهانی توسعه پايدار" در ژوهانسبورگ، پايتخت آفريقای جنوبی برگزار شد.
اجلاس جهانی توسعه پايدار موسوم به اجلاس سران، بزرگترين گردهمايی در ارتباط با محيط زيست بود. ۲۱۳۴۰ نفر شركت كننده ازجمله ۱۰۳ نفر از روسای ۱۰۹كشورهای جهان،يكی از بزرگترين و مهمترين اجلاسهای دهه اخير را تشكيل دادند. نمايندگان سازمانهای دولتی و غيردولتی،بخشهای خصوصی و رهبران بازرگانی، نمايندگان جامعه مدنی و گروهی از انجمنها و جوامع علمی و دانشگاهی گرد هم آمدند تا اصول توسعه پايدار را ترويج كنند.
هدف اصلی اين اجلاس كه در سه سطح سران،وزرا وكارشناسان تشكيل شد،بازبينی تعهدات كشورهای جهان در اجلاس زمين بود. تاكيد اصلی اين كنفرانس بر ۵ موضوع آب ، انرژی ، بهداشت ، كشاورزی و تنوع زيستی بود. در پايان اين اجلاس نيز بيانيه کاری در۱۰ فصل و بيانيه سياسی در ۳۷ بند صادر شد. برنامه کاری اجلاس به مدت حداقل يك دهه برای كليه كشورها لازم الاجراست.

این منظره را ببینید. اینجا شهرستان خوانسار در استان اصفهان است. همانجا که عسل معروفش را می خوریم.

این یکی را هم ببینید. چشم اندازی در همانجا،زیبا نیست؟ سلامت اکوسیستم را زمزمه نمی کند؟

اما این مرتع و کشتزار وباغ ادامه پیدا نمی کند. چرا که راهش "سد" شده است.
علاوه بر مراتع و کشتزارهای تراشیده شده وزمینهایی که به زیر آب خواهد رفت، قسمتی از کوه هم تخریب شده تا سد ساخته شود.
نمی دانم این سد که با این همه تخریب و این همه هزینه در اینجا مستقر می شود چه هنری خواهد داشت،اما می دانم که چشمه بخت و اقبال است برای پیمانکارش.
اینجا علاوه بر ارزشهای اکولوژیک،فرصتی عالی بوده برای گردشگری طبیعی و توسعه پایداراقتصادی برای مردم محل، که متاسفانه حرام شده است.